Nhắc đến sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, người ta không thể không nhắc đến ca khúc Ly Rượu Mừng được ông sáng tác từ đầu những năm 1950 của thế kỷ trước. Bài hát này đã có thời bị cấm biểu diễn. Nhà báo Nguyên Minh – thành viên Hội đồng bình luận của chương trình Giai điệu tự hào số cuối năm 2016 đã nói rằng, bài hát đã có thời rất thịnh hành ở miền Nam. Vào thời khắc Giao thừa, trong tiếng chuông nhà thờ đổ ngân dài, tiếng pháo nổ là giọng hát của danh ca Thái Thanh cùng ban hợp ca Thăng Long. Nó thân thuộc tới nỗi, ngày Tết mà chưa nghe “Ly Rượu Mừng” là chưa thấy không khí xuân về.
Kính mời quý độc giả tham khảo thêm gần 1000 giai thoại âm nhạc được vangson.info tổng hợp tại trang Thư Viện Giai Thoại
“Ly Rượu Mừng” được viết trên nền giai điệu vals, từng được cố nhạc sĩ Nguyễn Ánh ca tụng “từ lời đến giai điệu ca khúc đều rất hay, rất có ý nghĩa với mọi người. Ai nghe cũng sẽ thấy được mình trong đó”. Giới âm nhạc khi đó vô cùng ngạc nhiên khi bài hát có những câu như bài vè, quy tụ hầu hết tầng lớp dân cư ở ngay phần mở đầu ca khúc: “Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi/ Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi/ Người thương gia lợi tức/ Người công nhân ấm no/ Thoát ly đời gian lao nghèo khó”; hay đầy lạc quan và hi vọng: “Rót thêm tràn đầy chén quan san/ Chúc người binh sĩ lên đàng/ Chiến đấu công thành/ Sáng cuộc đời lành/ Mừng người vì nước quên thân mình/ Nhấc cao ly này/ Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do/ Nước non thanh bình/ Muôn người hạnh phúc chan hòa”… Nhưng chỉ vì có những ca từ “chung chung, mơ hồ” mà ca khúc này đã bị “cất đi” trong sự nuối tiếc của không ít công chúng.
Sau này, nhiều đạo diễn âm nhạc muốn đưa ca khúc “Ly Rượu Mừng” vào các chương trình Tết, nhưng vì bị cấm mà đành từ bỏ. Khoảng 20 năm trước, hãng Phương Nam Film cũng từng làm thủ tục xin phép cho ca khúc “Ly Rượu Mừng” được phổ biến, nhưng vì không tập hợp được đủ tư liệu để xin cấp phép nên hồ sơ vẫn bị “tắc”.
Đến năm 2015, bằng sự kiên trì, Phương Nam Film đã kết nối được với người thân của gia đình nhạc sĩ Phạm Đình Chương ở Mỹ và tìm được các tư liệu liên quan đến xuất xứ của ca khúc này. Theo thông tin trên báo chí đăng tải, Phương Nam Film và gia đình nhạc sĩ đã xác định được bài hát ra đời vào khoảng thời gian từ 1951 đến 1953. Tư liệu cũng cho thấy bài hát này nhạc sĩ viết về người lính chống Pháp. Trên cơ sở đó, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã cấp phép cho bài hát được hát hồi đầu năm 2016.
Sau khi được cấp phép, Phương Nam Film đã lấy tên ca khúc này làm tựa đề cho album nhạc xuân do Quang Dũng và Phạm Thu Hà thể hiện. Như một ly rượu càng để lâu càng ngấm, càng say, dẫu cho 41 năm bị “ngủ quên”, một số ca từ của “Ly Rượu Mừng” không còn hợp thời, nhưng tinh thần của ca khúc về hạnh phúc, tình yêu mà nhạc sĩ gửi gắm thì vẫn không hề cũ đi …
Theo thông tin mà gia đình nhạc sĩ Phạm Đình Chương gửi cho Phương Nam Film thì bản nhạc vốn trích ra từ một tập sách nhạc Phạm Đình Chương ấn hành ở Mỹ. Trong đó ghi rõ: Ca khúc "Ly Rượu Mừng" được viết tại Sài Gòn năm 1953 để đăng trên số báo Tết, báo Đời Mới, thể theo yêu cầu của cụ Trần Văn Ân và nhà văn quá cố Nguyễn Đức Quỳnh - hai người chủ của tờ báo.
– Bài viết: Chuyện về “Ly rượu mừng” hơn 40 năm mới được… rót
– Tác giả: Minh Nhật
– Nguồn tin: Báo điện tử Gia đình & Xã hội
– Xuất bản: 2017.06.01 15:00
– Đường dẫn: https://giadinh.net.vn/
– Truy cập gần nhất: 2021.02.09 16:40 VST
Lời bài hát
Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi
mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi
người thương gia lợi tức
người công nhân ấm no
thoát ly đời gian lao nghèo khó
Á a a a
nhấp chén đầy vơi
chúc người người vui
á a a a
muôn lòng xao xuyến duyên đời
Rót thêm tràn đầy chén quan san
chúc người binh sĩ lên đàng
chiến đấu công thành
sáng cuộc đời lành
mừng người vì nước quên thân mình
Kìa nơi xa xa có bà mẹ già
từ lâu mong con mắt vương lệ nhòa
chúc bà một sớm quê hương
bước con về hòa nỗi yêu thương
Á a a a
hát khúc hoan ca thắm tươi đời lính
á a a a
chúc mẹ hiền dứt u tình
Rượu hân hoan mừng đôi uyên ương
xây tổ ấm trên cành yêu đương
nào cạn ly, mừng người nghệ sĩ
tiếng thi ca nét chấm phá tô thêm đời mới
Bạn hỡi, vang lên
lời ước thiêng liêng
chúc non sông hoà bình, hoà bình
ngày máu xương thôi tuôn rơi
ngày ấy quê hương yên vui
đợi anh về trong chén tình đầy vơi
Nhấc cao ly này
hãy chúc ngày mai sáng trời tự do
nước non thanh bình
muôn người hạnh phúc chan hoà
Ước mơ hạnh phúc nơi nơi
hương thanh bình dâng phơi phới ..