Nhạc sĩ Bảo Thu tên thật là Nguyễn Trung Khuyến, sinh năm 1944 tại Sài Gòn. Về ảo thuật, ông được biết với nghệ danh Nguyễn Khuyến, là một trong số ít ảo thuật gia Việt Nam có bằng ‘Tiến sĩ Ảo thuật’ do ‘Hiệp hội Ảo thuật gia quốc tế’ chứng nhận.
Kính mời quý độc giả tham khảo thêm gần 1000 giai thoại âm nhạc được vangson.info tổng hợp tại trang Thư Viện Giai Thoại
Dạo ấy (khoảng 1965), ở Sài Gòn có nhiều nhạc sĩ mở lò đào tạo ca sĩ. Với ban Việt Nhi, cả khi thu âm ở đài phát thanh hay tập dượt ở nhà riêng của nhạc sĩ Nguyễn Đức, hễ thiếu nhạc công là nhạc sĩ gọi Nguyễn Khuyến đến. Ban Việt Nhi gồm toàn những cô gái tuổi dậy thì (khoảng 14, 15 tuổi), hát rất hay và mắt liếc sắc như dao.
Có một cặp mắt trong ban Việt Nhi làm Nguyễn Khuyến xuyến xao. Nàng tên Tâm (Phương Hoài Tâm), nhỏ hơn Khuyến 5 tuổi, dáng người thanh mảnh với đôi mắt to, long lanh. Mái tóc của Tâm luôn uốn cong cong như một vầng trăng khuyết, che lấp một phần má (sau này Khuyến mới biết, kiểu tóc đặc biệt này là để che một vết sẹo mà tạo hóa đã chơi “khăm” để lại trên má nàng).
Khi đã thân thiết, Khuyến mới biết nhà Tâm ở đường Tôn Đản (quận 4), gần nhà mình. Vậy là ngoài những buổi tập hát ở nhà thầy Nguyễn Đức, đôi bạn còn có dịp cận kề ở nhà của Tâm để “.. Mỗi lần em buông tiếng hát, thì anh tay phím nắn nót cung đàn”.
Bảo Thu tâm sự: “Tôi trở thành nhạc sĩ chính là do Tâm tạo niềm cảm hứng. Tôi nhớ mãi một hôm nàng chợt bảo tôi: “Có khi nào anh hình dung rằng có một người con gái ngồi bên song cửa mơ màng và chợt nhớ đến anh”. Câu nói ấy cứ ám ảnh tôi mãi, và từ ý này tôi ôm đàn viết nhạc, đó là ca khúc đầu tay ‘Ước Vọng Tương Phùng’ ký bằng tên thật. Tưởng viết nhạc chơi cho vui, ai dè ‘Ước Vọng Tương Phùng’ được giải thưởng của đài phát thanh. Có hứng, tôi viết tiếp vài ca khúc nữa nhưng thú thực là không thành công.
Lại một hôm, Tâm hỏi tôi: “Anh đã nghĩ đến chuyện lập gia đình chưa?”. Tôi trả lời mình còn nhỏ tuổi, lại chưa có công danh sự nghiệp gì nên cũng chưa nghĩ đến chuyện vợ con (lúc đó tôi mới 21 tuổi, còn Tâm 16). Chợt Tâm nói nhỏ cho tôi biết là gia đình em đã hứa hôn cho em với một người. Tôi biết nàng ngầm gợi một điều gì đó ở tôi nhưng tôi chẳng biết phải làm sao hơn ngoài sự hụt hẫng, buồn đến nao lòng ..
Thế là tôi viết: “Ngày nào mình chưa quen biết, ngỡ ngàng khi đứng bên nhau. Ngày nay đã mến nhau rồi, vẫn còn nhìn nhau không nói ..” (Đừng Hỏi Vì Sao Tôi Buồn). Lần này tôi ký tên Bảo Thu. Nghệ danh này là do tôi “mượn” từ tên những cô bạn gái: Bích Bảo, Thanh Thu (Đà Lạt) và Xuân Thu (Sài Gòn) ..”
Rồi cũng đến lúc Tâm tách khỏi ban Việt Nhi để hát đơn ca. Nàng hay mặc áo dài trắng hát trên sân khấu nên được khán giả và giới báo chí thời đó mệnh danh là “Tiếng hát học trò”. Từ danh xưng này, Bảo Thu lại viết ca khúc “Tôi Yêu Tiếng Hát Học Trò” để bày tỏ nỗi lòng. Tâm thừa biết tình cảm của Bảo Thu dành cho nàng. Tuy nhiên, với cốt cách gia giáo, Tâm vẫn giữ một khoảng cách chừng mực khi tiếp xúc với Bảo Thu.
Khoảng 3 năm sau, bạn bè trong giới văn nghệ kháo nhau “Tâm sắp lấy chồng”. Để tránh cho nàng khó xử, Bảo Thu không đến tập hát cho nàng nữa. Trong những cơn buồn thấm thía, ông viết Giọng Ca Dĩ Vãng: “Nhưng em nuôi mộng ước về tương lai, hoa mai giăng ngập nẻo đường em đi ..”.
Nhạc sĩ Bảo Thu nhớ lại: “Sau năm 1975, tôi chưa một lần gặp lại Tâm, nghe nói gia đình Tâm đã định cư ở Mỹ. Vừa rồi tháng 7.2011, Trung tâm Thúy Nga có đến phỏng vấn tôi tại nhà, hỏi về trường hợp tôi viết ca khúc ‘Giọng Ca Dĩ Vãng’. Tôi bảo chuyện này rất tế nhị, bởi tôi nói ra biết đâu lại gây tổn thương cho Tâm cũng như phương hại đến hạnh phúc gia đình Tâm. Họ cho tôi biết chồng của Tâm đã qua đời. Tôi lại thấy hụt hẫng .. Không hiểu sao, mỗi khi hát ‘Giọng Ca Dĩ Vãng’, đến câu cuối ‘Cung lỡ dây chùng, mấy ai đàn đừng sai’, tôi lại thấy có một cái gì đó xót xa cho những cặp tình nhân đã từng một thời quấn quýt nay phải rời xa ..”
Nguồn tư liệu:
+ https://thanhnien.vn/ (Những bóng hồng trong thơ nhạc – Kỳ 8: Từ “tiếng hát học trò” đến Giọng ca dĩ vãng)
+ https://vi.wikipedia.org/ (Nguyễn Trung Khuyến)
Lời bài hát
Ngày xưa mỗi lần em buông tiếng hát
thì anh tay phím nắn nót cung đàn
từng nhịp nhặt khoan anh ru hồn theo tiếng tơ
nhẹ dịu lời ca em thăng trầm theo từng lúc
và rồi hờn yêu em khi nào em hát sai
em nũng nịu cười nói: Sai là tại anh
Nhưng em nuôi mộng ước về tương lai
hoa mai giăng ngập nẻo đường em đi
rồi em đành chối tiếng giao hoà,
từ ly là tiếng thét đau lòng sầu đơn lối
ai đang xây lập gác vàng cao sang?
ai đem cung nhạc tiếng đàn gieo hoang?
lời ca ngày đó đã xa rồi
mà ai còn chuốt mãi cung đàn vọng về tim
Giờ đây mỗi lần em buông tiếng hát
thì ai thay thế nắn phím cung đàn
từng nhịp nhặt khoan ai sẽ dìu theo tiếng em
và lời hờn yêu em nay còn như ngày trước
và rồi tại ai trong mỗi lần em hát sai
cung lỡ giây chùng mấy ai đàn đừng sai ..