Chuyện kể rằng, người con trai tên là Tâm, con của đại điền chủ ở Gò Công. Vì là con một nên cha mẹ bắt có vợ sớm để có con nối dõi. Chàng vì một phần chưa muốn có gia đình, phần khác lại không muốn làm cha mẹ buồn nên lén đầu quân vào trường Võ Bị Đà Lạt. Thời gian học ở đây, chàng có quen một người con gái gia đình là công chức, cô gái tên Thảo.
Hai người tâm đầu ý hợp, yêu nhau tha thiết, hẹn biển thề non. Ra trường, Tâm về xin cha mẹ trầu cau cưới hỏi… nhưng gặp phải sự cản trở quyết liệt của gia đình. Cha mẹ chàng bắt chàng đi cưới người con gái mà chàng không hề yêu mến. Vì lẽ đó Tâm đã xin chuyển đến một vùng tuyến đầu lửa đạn.
Từ khi Tâm rời trường Võ Bị ra chiến trường, Thảo vô cùng đau khổ khi biết cha mẹ Tâm không chấp nhận chuyện của hai người và còn thêm nỗi buồn lo cho người yêu đang vì mình mà lao vào tuyến đầu lửa đạn nên dù cha mẹ hết lòng khuyên lơn, dù không biết bao nhiêu người mối mai dạm hỏi, nàng cứ một mực đợi chờ chàng trở lại. Những cánh thư từ chiến trường gửi về bây giờ là niềm vui, là lẽ sống của nàng.
Cho đến một ngày, nàng nhận được tin báo tử từ chiến trường gửi đến. Quá buồn rầu nàng tìm đến khu đồi thông bên bờ hồ Sương Mai (nay là hồ Than Thở), nơi hai người xưa kia từng hò hẹn, tâm sự và tự tử chết (ngày 15/3/1956), trên tay vẫn còn nắm chặt bức thư tình gửi người yêu. Trước khi chết nàng để lại bức thư xin người nhà chôn nàng trên đồi thông. Nhưng thật ra Tâm chưa chết – người ta đã nhầm khi báo tử. Khi trở về Tâm mới hay Thảo đã chết và được chôn trên đồi thông vi vu gió ngàn. Vì quá đau buồn, sau đó chàng cũng tự tử chết theo để giữ trọn lời thề non hẹn biển với người con gái anh yêu. Trước khi chết, anh để lại bức thư tuyệt mệnh với ước nguyện được chôn xác bên cạnh mộ nàng để hai người mãi mãi được gần nhau. Gia đình, bạn bè đã chôn xác anh kề bên ngôi mộ Thảo và tạo thành ngôi mộ đôi nổi tiếng.
Thế nhưng, sau ngày giải phóng, cha mẹ Tâm đã thuê người lên Đà Lạt bốc phần mộ anh đưa về quê vì lúc này họ đã tuổi cao sức yếu, không thể thường xuyên lên thăm mộ con. Dù phần mộ chàng trai đã được dời đi nhưng cảm thương mối tình của người con gái, cha mẹ, người thân của nàng vẫn để ngôi mộ đôi. Sau này chính quyền Đà Lạt đã sửa sang, xây lại ngôi mộ khang trang, trở thành điểm tham quan du lịch độc đáo trên thành phố hoa thơ mộng.
Du khách đến Đà Lạt giờ ghé qua Đồi thông hai mộ sẽ vẫn thấy ngôi mộ của Thảo và Tâm đứng cạnh nhau .. Tuy nhiên chỉ có ngôi mộ của cô gái là thật, còn ngôi mộ của chàng trai chỉ là sự hoài niệm, thương tiếc của người đời cho một mối tình đẹp nhưng không thành ..
Nguồn tư liệu:
+ https://vi.wikipedia.org/ (Đồi thông hai mộ – Wikipedia)
+ https://nhacvang-nguyen.blogspot.com/ (Nhạc Vàng bất tử)
+ http://vietnamnet.vn/ (Lên Đồi Thông Hai Mộ nghe câu chuyện tình bi thương)
Đồi thông hai mộ 1
Một chiều rừng gió lộng một chiều rừng
nhớ chuyện bên đồi thông
nàng năm ấy khi tuổi vừa đôi chín
tâm hồn đang trắng trong
như chim non khi ăn còn chưa no
khi co còn chưa ấm
tuổi thơ ngây bao nhiêu chuyện mưa nắng
nắng mưa lo một mình
Rồi nàng buồn thơ thẩn chẳng còn ngồi
trang điểm qua màu phấn
để phai úa đến tàn cả hương sắc
tháng ngày luôn héo hon
hoa không tươi khi hay nàng ít nói
chim muông ngừng tiếng hót
trời không thương nên đêm đổ giông tố
cướp đi cuộc đời nàng
Sao người về đây để tìm nhưng
thôi đã mất còn đâu
ôi! Buồn làm sao đồi thông xưa
nay vắng bóng người yêu
ôi! đời hợp tan, hợp rồi tan
như mây kia gặp gió
chàng tương tư bao năm về bên ấy
vắng đi từ đấy !
Rồi mộ chàng đã được ở cạnh nàng
như lời xưa thề ước
nằm hiu hắt đến ngàn thu an giấc
dưới mộ sâu đất khô
qua bao năm rêu xanh phủ che kín
âm u chẳng nhang khói
trời xuôi chi trên cây còn lá úa
lá xanh kia rụng rồi ..
Đồi thông hai mộ 2
Chuyện kể tiếp rằng người con gái
năm tháng ôm sầu đau
mối tình dở dang lòng chua xót
bởi ngăn cấm gia đình
tuyệt vọng quá nên một đêm băng giá
nàng đã quyên sinh bên đồi thông lạnh
tình duyên không thành
người yêu ơi xin hiểu thấu đời em vì chàng
Người hỏi có buồn chuyện ân ái
gẫy gánh giữa mùa thương
tiếc một đời hoa còn chờ lá
vàng khô trước khi già
tình đã lỡ thương người yêu đã chết
trầu quấn thân cau cho đời quên sầu
ngàn thu bên nàng
hồn miên man theo gió thoáng hồi chuông buồn buồn
Đến bây giờ người đặt tên
đồi thông hai mộ chuyện tựa đá trong mơ
có ai ngờ mộ chàng cách xa rồi
dù chết không trọn đôi
từ dạo ấy mùa đông gió lạnh
hiu hắt quanh đây vàng cánh lá bay
ôi đau lòng một trời phủ trắng sương giăng lạnh đồi thông
Lồng lộng núi rừng buồn man mác
như tiếng ai thở than
gió chiều quạnh hiu đồi thông vắng
gợi giây phút tiêu điều
còn nơi đó cho người xưa ghi nhớ
một kiếp mong manh thương đời bất hạnh
đồi thông hai mộ
người qua đây xin ngỏ chút tình thương bùi ngùi ..