Bài thơ “Nhà Tôi” của nhà thơ Yên Thao được nhạc sĩ Anh Bằng phổ nhạc dưới tiêu đề “Chuyện Giàn Thiên Lý”.
Năm 1949, nhà thơ Yên Thao công tác văn nghệ quân đội tại Liên khu 3. Lần ấy theo một đơn vị đánh vào một đồn binh Pháp đồn trú cạnh sông ở một làng đồi, trong lúc chờ đợi giờ nổ súng, Yên Thao trò chuyện với anh em và được biết ở đơn vị này có một chiến sĩ quê ở ngay làng đồi đó. Phía bên ấy đang còn mẹ và vợ. Anh lấy vợ được chừng tháng thì chiến tranh bùng nổ. Chàng trai lên đường đi kháng chiến, chia tay người vợ trẻ. Trong câu chuyện, mấy lần cậu ta nhắc tới giàn thiên lý của nhà mình. Ông rất thích câu chuyện và viết nên bài thơ “Nhà Tôi”.
Kính mời quý độc giả tham khảo thêm gần 1000 giai thoại âm nhạc được vangson.info tổng hợp tại trang Thư Viện Giai Thoại
Bài thơ được đông đảo anh em lính thuộc và nhanh chóng được phổ biến cả vào các chiến trường Nam Bộ. Không chỉ lính xuất thân từ nông thôn, cả những lính thành phố cũng tìm thấy thấp thoáng trong bài thơ những nét hợp với mình.
Đọc thêm: Khúc Thụy Du – thơ: Du Tử Lê, nhạc: Anh Bằng
Nhà Tôi – Yên Thao
Tôi đứng bên này sông
Bên kia vùng địch đóng
Làng tôi đấy xạm đen màu tiết đọng
Tre cau buồn tóc rũ ướt mơ sương
Màu trăng vôi lồm lộp mấy khung tường
Nếp đình xưa người hỡi đau gì không?
Tôi là anh lính chiến
Rời quê hương từ dạo máu khơi dòng
Buông tay gầu vui lại thuở bình Mông
Ghì nấc súng nhớ ơi ngày chiến thắng
Chân chưa vẹt trên nẻo đường vạn dặm
Áo nào phai không sót chút màu xưa
Ðêm hôm nay tôi trở về lành lạnh
Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa
Tôi có người vợ trẻ đẹp như thơ
Tuổi chớm đôi mươi cưới buổi dâng cờ
Má trắng mịn thơm thơm mùi lúa chín
Ai đã qua mà chẳng từng bịn rịn
Rời yêu thương nào đã mấy ai vui?
Em lặng buồn nhìn với lúc chia phôi
Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
Tôi còn người mẹ
Tóc đã ngả màu bông
Tuổi già non thế kỷ
Lưng gầy uốn nặng kiếp long đong
Nắng mưa từ buổi tang chồng
Tơ tằm rút mãi cho lòng héo hon
Ôi xa rồi! Mẹ tôi
Lệ nhoà mi mắt trông con phương trời
Có từng chợt tỉnh đêm vơi
Nghe giòn tiếng súng nhắc lời chia ly:
Mẹ ơi! Con mẹ tìm đi
Bao giờ hết giặc con về mẹ vui
Ðêm nay trời lành lạnh
Sông sâu mừng lấp lánh sao lưa thưa
Ống quần nâu đã vá mụn giang hồ
Chắc tay súng tôi mơ về Nguyễn Huệ
Làng tôi kia bên trại thù quạnh quẽ
Trông im lìm như một nắm mồ ma
Có còn không! Em hỡi mẹ tôi già?
Những người thân yêu khóc buổi tôi xa
Tôi là anh lính chiến
Theo quân về giải phóng quê hương
Mái đầu xanh bụi viễn phương
Bước chân đất đạp xiêu đồn luỹ địch
Này, anh đồng chí!
Người bạn pháo binh
Ðã đến giờ chưa nhỉ?
Mà tôi nghe như trại giặc tan tành
Anh rót cho khéo nhé!
Không lại nhầm nhà tôi
Nhà tôi ở cuối thôn Đồi
Có giàn thiên lý
Có người tôi thương.
Chuyện Giàn Thiên Lý 1
Tôi đứng bên này sông bên kia vùng lửa khói
làng tôi đây bao năm dài chinh chiến
từng lũy tre muộn phiền
tôi có người vợ ngoan đẹp như trăng mười sáu
cưới rồi đành xa nhau
nhớ đôi môi nàng hiền xinh xinh màu nắng
má nàng hồng thơm mùi thơm lúa non
Ai ra đi mà không từng bịn rịn
xa người yêu mà dễ mấy ai vui
em nhìn theo bằng nước mắt chia phôi
tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
này anh lính chiến, người bạn pháo binh
mẹ tôi tóc sương
từng đêm nghe đạn pháo rơi thật buồn
Anh rót cho khéo nhé kẻo lầm vào nhà tôi
nhà tôi ở cuối chân đồi
có giàn thiên lý có người tôi thương ..
Chuyện Giàn Thiên Lý 2
Đã nhiều năm qua rồi
tôi là người lính chiến
quên thân mình giữ làng quê
những chiều rừng hành quân
thương về người em gái
chờ mãi tôi chưa lần về
Nàng yêu loài hoa tên là Thiên Lý
nên lấy phải chồng đi xa
nhớ trước hiên nhà tranh
có giàn hoa màu trắng
em cười nói xinh xinh
Đêm nay bước chân tôi trở lại làng xưa
sao lấp lánh trên sông lành lạnh về khuya
nhìn phiá bên kia bờ
đó làng tôi mờ mờ tựa như cánh đồng hoang
Sau bao nhớ nhung mong gặp lại người thương
nhưng khói súng bay bay mịt mù quê hương
chẳng biết em bây giờ có còn ôm mẹ già
ủi an như ngày xưa
Chiến trường ôi điêu tàn
ngôi đền thờ rách nát
thôi không còn những hồi chuông
mái nhà nghèo tôi thương
bên một giàn Thiên Lý
buồn lắm biết đâu mà tìm
Người yêu còn không hay là đã chết
trong khói lửa ngập quê hương
thức trắng đêm hỏa châu
khiến lòng thêm sầu nhớ
ôi giàn Thiên Lý đâu? ..