Sau Cách mạng tháng Tám, Trần Hoàn vào chiến khu Quảng Bình rồi trở thành người phụ trách Đội tuyên truyền văn nghệ, địa bàn hoạt động của Trần Hoàn trải dài khắp Bắc Trung bộ (khu 4). Một hôm trong giờ giải lao, anh em đang đánh cờ tướng, reo hò ầm ĩ, bỗng… im bặt vì mẹ Thiệng đang đi vô. Họ im không phải vì mẹ Thiệng mà là phía sau mẹ, một cô gái với mái tóc xõa ngang vai, đôi mắt bạo dạn, miệng chúm chím cười duyên dáng. Dù trang phục chỉ là chiếc áo nâu mộc mạc nhưng nhan sắc ấy đủ làm sáng bừng một góc chiến khu khiến các chiến sĩ đang reo hò bỗng im re!
Và từ lúc đó, hình bóng duyên dáng của cô “hoa khôi” Huyện ủy viên huyện Thanh Chương (Nghệ An) đã in sâu vào tiềm thức của chàng nghệ sĩ trẻ. Mãi một thời gian sau Trần Hoàn mới đánh liều viết vào mặt sau tờ thông báo của Sở Thông tin: “Hồng, em có nhận lời làm vợ anh không?” và trao cho người ấy. Chị đỏ mặt nhưng nhanh chóng trả lời liền: “Không, anh ạ!”. “Vì sao?”. “Vì… anh là một nghệ sĩ!”.
Nói thì nói thế thôi, chứ ai mà chẳng xao xuyến trước một cán bộ đẹp trai, đa tài như anh. Lễ cưới của họ diễn ra khi chị vừa 19 tuổi. Đêm tân hôn vào mùa trăng non, trong căn nhà của mẹ Thiệng (mẹ chị Hồng), họ dìu nhau ngồi bên song cửa nhìn ra phía trước sân có mấy tàu cau khô, xa xa là bãi mía… và chú rể viết tặng cô dâu ca khúc ‘Hoàng hôn đêm trăng’ với những câu: Ngồi tì tay trên gối bâng khuâng. Nhìn qua song trông thấy đêm trăng. Mía xao xác trong cây gió đàn. Tàu cau khô rung đôi lá vàng. Vầng trăng như chia sẻ đôi bên. Nửa in gối chiếc, nửa cô đơn… Nhưng chỉ sau tuần trăng mật ngắn ngủi, ông phải chuyển ra Bắc, phụ trách hoạt động văn nghệ trong lòng địch vùng tả ngạn sông Hồng.
Trong những giờ phút lưu luyến chuẩn bị chia tay của đôi vợ chồng vừa mới cưới, ông làm tặng vợ bài Lời người ra đi: Một chiều anh bước đi, em tiễn chân anh tận cuối đồi. Nghe dặn lời: Rằng chiến đấu đừng sờn lòng. Rằng sóng gió đừng sờn lòng. Đừng nề gian khổ ..
Nguồn tư liệu:
+ http://baicadicungnamthang.net/ (Lời người ra đi – Trần Hoàn)
Lời bài hát
Một chiều anh bước đi
em tiễn chân anh tận cuối đồi
nghe dặn lời
rằng chiến đấu đừng sờn lòng
rằng sóng gió đừng sờn lòng
đừng nề gian khổ
Máu còn rơi sương còn rơi
bao lớp người tiền tuyến tuôn ra
ngăn quân thù giày xéo dân ta
cho một ngày mới
một nguồn vui tới
xuân phơi phới
Như giòng sông
qua đại dương
qua bao gềnh và đá cheo leo
đấu tranh này bền lòng em ơi
mới tới ngày nắng ấm
Và xa xôi em nhớ lời
rằng muốn có một ngày về
thì chiến đấu
đừng sờn lòng đừng nề gian khổ
Ngày nào nghe tiếng chim
ca líu lo trên cành hoa đào
em nhủ thầm
rằng bóng dáng người tình về
về đến bến đò đầu làng
là giờ anh về
Lá vàng rơi
mưa buồn rơi
bao tháng ngày hình bóng xa xôi
nay anh về mừng lắm anh ơi
ta xây đời mới
một nguồn vui tới
ý phơi phới
Như giòng sông qua đại dương
qua bao ghềnh và đá cheo leo
gió mưa đừng sờn lòng em ơi
mới đến ngày nắng ấm
Và xa xôi em nhớ lời
rằng muốn có một ngày về
thì chiến đấu
đừng sờn lòng đừng nề gian khổ
Và dù nơi chốn quê
hay ở xa nơi tận cuối đồi
em nhủ mình
rằng muốn có một ngày về
thề chiến đấu đừng sờn lòng
đừng nề gian khổ
Súng còn vang
dân lầm than
đây chiến trường thề quyết xông pha
ánh dương bầu trời Việt thân yêu
mong hòa bình tới
để toàn dân mới
sống ấm no
Trong ngày xanh em cùng anh
lấy sức người gặt sức thiên nhiên
sống chan hòa đồng lúa nương khoai
cho một mùa gió thắm
Và dâng lên bao tâm hồn
đầy sức sống hòa tình đời
tình phơi phới mừng ngày về
tràn đầy tin tưởng ..