Bài thơ “Trên Một Chiếc Xe Tăng” của nhà thơ Hữu Thỉnh được nhạc sĩ Doãn Nho phổ nhạc thành bài hát “Năm Anh Em Trên Một Chiếc Xe Tăng”.
Kính mời quý độc giả tham khảo thêm gần 1000 giai thoại âm nhạc được vangson.info tổng hợp tại trang Thư Viện Giai Thoại
Theo lời kể của nhà thơ Hữu Thỉnh, bài thơ “Trên Một Chiếc Xe Tăng” được viết trong chiến dịch Đường 9 – Nam Lào năm 1970, lúc đó ông là cán bộ của ban Tuyên huấn, phòng Chính trị thuộc binh chủng Tăng – Thiết giáp. Ông được giao nhiệm vụ vào chiến trường thâm nhập thực tế để viết bài, đưa tin cho tờ báo Thiết Giáp của binh chủng cũng như các báo khác.
Sau khi thăm một đơn vị thuộc tiểu đoàn tăng 397, ông đã sáng tác bài thơ “Trên Một Chiếc Xe Tăng”, gửi về binh chủng. Phòng Chính trị thấy bài thơ hay, gửi sang Báo Nhân Dân và bài thơ đã được đăng vào năm 1971 (với bút danh Vũ Hữu).
– Bài viết: ‘Năm anh em trên một chiếc xe tăng’ và những giai thoại kinh điển
– Tác giả: Lê Tiên Long
– Nguồn tin: ZingNews
– Xuất bản: 2019.06.11 15:23
– Đường dẫn: https://zingnews.vn/
– Thời gian khai thác: 2021.07.01 12:10
Trên Một Chiếc Xe Tăng – Hữu Thỉnh (vũ hữu)
Năm anh em trên một chiếc xe tăng,
Như năm bông hoa nở cùng một cội,
Như năm ngón tay trên một bàn tay,
Ðã xung trận cả năm người như một.
Vào lính xe tăng anh trước anh sau,
Nết ăn ở người thì lạnh, nóng,
Khi đã hát hòa cùng một giọng,
Một người đau tất cả quên ăn.
Năm anh em mỗi đứa một quê,
Ðã lên xe là cùng một hướng,
Đã lên xe là chung khổ sướng,
Trước quân thù nhất loạt xông lên.
Năm anh em mang năm cái tên,
Đã lên xe không còn tên riêng nữa,
Trên tháp pháo một ngôi sao màu lửa,
Năm quả tim một nhịp đập dồn.
Một con đường đất đỏ như son,
Một màu rừng xanh bạt ngàn hy vọng,
Một ý chí bay ra đầu ngọn súng,
Một niềm tin nghiến nát mọi quân thù
Chiến dịch Đường 9 – Nam Lào
Tháng 3 năm 1971
Phổ nhạc
Nhớ lại cơ duyên viết bài hát “Năm Anh Em Trên Một Chiếc Xe Tăng”, nhạc sĩ Doãn Nho kể:
“Tôi được dự thao diễn cuộc tập trận xe tăng của Binh chủng Tăng thiết giáp tổ chức tại Vĩnh Yên (tỉnh Vĩnh Phúc) năm 1968. Đó chính là cuộc tập trận đầu tiên của Binh chủng Tăng thiết giáp trước giờ xuất kích đánh trận Làng Vây. Được dự buổi tập trận đó, tôi phấn khởi vô cùng, bởi được chứng kiến sự phát triển vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam khi có một binh chủng lớn, hiện đại. Do vậy, tôi đã rất tin tưởng chúng ta sẽ thắng to ở trận đấu này“.
Quả đúng là như vậy! Xe tăng Việt Nam lội suối, trèo đèo, xe tăng đột kích bất ngờ. Chiến thắng Làng Vây – trận đánh then chốt trong Chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Đây là trận đánh được đánh giá có hiệu suất chiến đấu cao, để lại nhiều kinh nghiệm quý về nghệ thuật quân sự, nhất là nghệ thuật tác chiến hiệp đồng binh chủng, có tăng thiết giáp tham gia, mở đầu trang sử truyền thống hào hùng ‘Đã ra quân là đánh thắng’ của Bộ đội Tăng thiết giáp.
Sau khi chứng kiến chiến thắng vang dội của bộ đội Tăng thiết giáp, nhạc sĩ Doãn Nho đã ấp ủ viết ca khúc. Trước đó đã có một ca khúc nói chung trong toàn quân là “Tiến Bước Dưới Quân Kỳ”, giờ đi vào cụ thể một binh chủng thì thế nào, viết ra sao?
Tới năm 1971, cơ duyên đến khi đọc trên Báo Nhân Dân có bài thơ “Trên Một Chiếc Xe Tăng”, ký tên tác giả Vũ Hữu. Không biết tác giả là ai, nhưng bài thơ hay quá vì đang tìm ý cho ca khúc. Nhạc sĩ đi tìm hiểu thì biết bài thơ của Nguyễn Hữu Thỉnh, lúc đó là Trung úy, trợ lý của Ban Tuyên huấn, Phòng Chính trị thuộc Binh chủng Tăng thiết giáp. Bài thơ chứa chất trong đó chuyên môn sử dụng xe tăng đánh địch, nhưng đồng thời cũng mang đậm tính dân tộc, tâm hồn của anh bộ đội Việt Nam nói chung, người lính xe tăng nói riêng.
Chỉ trong một buổi chiều, nhạc sĩ Doãn Nho đã phổ nhạc xong và chuyển cho Đoàn Ca múa TCCT dàn dựng, biểu diễn và ngay lập tức có tiếng vang. Ca khúc đã lan tỏa khắp trong Nam, ngoài Bắc trong thời kỳ đó và cho tới ngày nay, khi các thế hệ nghệ sĩ tiếp nối dàn dựng, biểu diễn.
Nhạc sĩ Doãn Nho cho biết, ông đã lấy chất liệu âm nhạc dân ca ví, giặm của Nghệ Tĩnh cho ca khúc. Để người nghe cảm nhận được những luyến láy tâm tình nhưng chất chứa bên trong là ngọn lửa luôn sẵn sàng bừng cháy.
Thêm một chuyện chia sẻ của nhạc sĩ Doãn Nho, nhà thơ Hữu Thỉnh viết tên bài thơ là “Trên Một Chiếc Xe Tăng”. Khi Đoàn Ca múa TCCT thu xong chuẩn bị phát, người trách nhiệm buổi phát tác phẩm hôm đó là nhạc sĩ Thanh Phúc quên mất tên, nhìn vào bản nhạc mở với lời ca mở đầu: Năm anh em trên một chiếc xe tăng .. Thế là thành tên của bài hát luôn! Quên nhưng cũng có cái hay, đúng hình tượng của người lính xe tăng. Tác phẩm viết với tinh thần đồng đội, muôn người như một, sống cùng sống, chết cùng chết, tất cả tinh thần xả thân cứu nước ..
– Bài viết: Tác giả ca khúc “Năm anh em trên một chiếc xe tăng” nhắn gửi gì đến bộ đội xe tăng dự thi Army Games 2020?
– Tác giả: Vương Hà, Hương Ly, Thế Tuấn
– Nguồn tin: Báo điện tử Quân đội nhân dân
– Xuất bản: 2020.08.26 18:28
– Đường dẫn: https://www.qdnd.vn/
– Thời gian khai thác: 2021.07.01 12:12 VST
Đọc thêm: Bài ca người nữ tự vệ Sài Gòn – Phạm Minh Tuấn & Lê Anh Xuân
Lời bài hát
Năm anh em trên một chiếc xe tăng
như năm bông hoa nở cùng một cội
như năm ngón tay trên một bàn tay
đã xung trận cả năm người như một
à ha
Vào lính xe tăng anh trước anh sau
cái nết ở ăn mỗi người một tính
nhưng khi hát ta hoà cùng một nhịp
một người đau là tất cả quên ăn
năm anh em mỗi đứa một quê
đã lên xe ấy là cùng một hướng
nổ máy lên là một dạ xung phong
trước quân thù lòng chỉ biết, có tiến công
à ha
Năm anh em ta là năm cái tên
ấy khi lên xe không còn tên riêng nữa
trên tháp pháo một ngôi sao màu lửa
năm quả tim chung nhịp đập rộn ràng
một con đường đất đỏ như son
một màu rừng xanh bạt ngàn hy vọng
một ý chí bay ra đầu ngọn súng
một niềm tin quyết thắng trong trận này ..