Nhạc sĩ Giao Tiên cho biết: “Thuở thiếu thời tôi rất gần mẹ. Mẹ tôi thì lại thích chuyện cổ dân gian và thích xem tuồng tích .. Sở thích của bà đã truyền thụ sang tôi. Khi học trung học đệ nhất cấp (cấp 2 bây giờ), tôi là một cậu học trò giỏi văn. Những áng truyện thơ như Nhị Độ Mai, Hoa Tiên Truyện, Chinh Phụ Ngâm Khúc hay Cung Oán Ngâm Khúc .. và cả Kim Vân Kiều tôi đều say mê và nổi trội. Mẹ tôi thường nhiều lần kể về sự tích Lưu Bình – Dương Lễ. Bà say mê kể, tôi chăm chú nghe đến thuộc lòng. Tôi rất yêu thích nhân vật chính là Dương Lễ và Châu Long. Tự nghĩ sau này lớn lên mình cũng phải là một người bạn hết lòng với anh em ..”
Chuyện kể rằng: Lưu Bình và Dương Lễ là bạn học. Nhà Lễ nghèo, trái lại Bình là con nhà giàu có. Bình đưa bạn về nhà mình, bao ăn ở để cùng học tập. Lễ biết thân biết phận, tu chí học tập còn Bình thì ỷ vào tiền của, ăn chơi lêu lỏng. Đến kỳ thi, Dương Lễ đậu cao, được bổ làm quan lớn. Lưu Bình thi trượt, thất chí, lại càng bê tha, trác táng…
Ăn chơi mãi rồi gia tài cũng khánh kiệt, lúc đó Lưu Bình mới nhớ tới bạn cố tri hiện đang làm quan, bèn tìm tới dinh thự của Dương Lễ xin gặp, có ý nhờ vả.
Lễ tránh mặt không tiếp lại cho gia nhân dọn cho Bình một bát cơm hẩm và một đĩa cà thiu. Lưu Bình uất hận, tủi nhục ra về toan tự vẫn thì gặp một thiếu phụ xinh đẹp tên là Châu Long. Nàng hết sức khuyên nhủ Lưu Bình sửa đổi cách sống, tu chí học tập mới có cơ hội rửa nhục. Nàng hứa sẽ chăm sóc cho chàng cho đến khi thành tài với điều kiện “Anh chưa thi đỗ, thì chưa động phòng”.
Từ đó nàng sống chung với Lưu Bình, dựng quán dệt tơ, bán vóc, còn Bình thì ngày đêm trau dồi kinh sử. Ba năm sau, Lưu Bình thi đỗ Trạng nguyên. Vinh quy bái tổ về đến quán xưa thì Châu Long đã bỏ đi biền biệt.
Nhớ tới mối hận xưa, Bình cho kiệu xe tới nhà Dương Lễ. Lễ mở rộng cửa, hân hoan chào đón, lại cho gọi người thiếp ra chào, người thiếp đó chính là Châu Long. Hóa ra, Dương Lễ đã khích cho Lưu Bình oán giận rồi gọi vợ là Châu Long theo giúp đỡ Lưu Bình cho tới khi bạn mình công thành danh toại.
Lưu Bình chỉ còn biết quỳ lạy vợ chồng người bạn đã hết lòng vì mình. Từ đó Lưu Bình và Dương Lễ sống với nhau thân tình, khắng khít hơn xưa ..
Nguồn tư liệu:
+ https://www.thesaigontimes.vn/ (Từ tích Lưu Bình – Dương Lễ tới ca khúc Quán gấm đầu làng)
Lời bài hát
Quán Gấm đầu làng ấy
người đời ai nhớ chăng
Quán Gấm đầu làng ấy
chuyện xưa rất xa xưa
tình tang ối a đầu làng
nàng Châu Long đã dựng quán
tình tang ối a báo ơn báo ơn thay chồng
Quán Gấm đầu làng
có nàng dệt tơ bán tơ
Quán Gấm đầu làng
có chàng ngồi bên áng thơ
tình tang ối a một lòng
dùi mài kinh sử đèn sách
tình tang ối a bảng son nay đề tên
Công ơn kia ví tợ trời cao
như biển sâu
đáp đền nào hơn câu tình yêu
ước hẹn ngày nao vinh quy ngựa xe hồi loan
đi trong tiếng chiêng cờ xí
đưa nhau đến nơi quyền quý
kết mối duyên từ đấy
Quán Gấm đầu làng
sứ mạng nàng Châu đã xong
Quán Gấm đầu làng
thoả nguyện chàng Dương Lễ mong
tình tang ối a nàng về
chờ tân quan đến diện kiến
tình tang ối a
ngẩn ngơ ngẩn ngơ cho Lưu Bình
Quán Gấm đầu làng
kết chặt tình thâm nghĩa sâu
Quán Gấm đầu làng
thêm tình bằng hữu chi giao
tình tang ối a tình rằng
ngày xưa nhân nghĩa là thế
tình tang ối a
nghĩa nhân mấy ai thời nay ..